Metoda EVM

dr hab. inż. Mieczysław Połoński prof. em. SGGW

Z powodu stałego nacisku na coraz głębszą redukcję kosztów poszukuje się i rozwija coraz bardziej zaawansowane techniki zarządzania i techniki rachunkowości zarządczej oraz wprowadza się nowoczesne programy kontroli i redukcji kosztów. Jedną z takich technik jest metoda wartości wypracowanej nazywana najczęściej w literaturze Earned Value Management (EVM).

Celem metody EVM jest efektywne monitorowanie realizacji projektu z uwzględnieniem jego współzależnego zaawansowania stanu robót i poniesionych kosztów. Pierwsze poważne próby zastosowania metody EVM miały miejsce w drugiej połowie lat 60-tych, jako specjalistyczna analiza finansowa w dużych projektach armii USA realizowanych na zamówienie rządu Stanów Zjednoczonych. Pod koniec lat 80-tych i wczesnych 90-tych, metodologia EVM stała się bardziej popularna i zaczęli jej używać menedżerowie i pracownicy szczebla kierowniczego. Mimo upływu lat i kolejnych modyfikacji metoda EVM nie straciła na swoim znaczeniu. Metoda ta obecnie jest standardem obowiązkowo stosowanym w przypadku projektów finansowanych przez Bank światowy, NATO, Lockheed Martin, Boeing, IBM i inne duże korporacje. Na przełomie 1996 i 97 roku EVM uzyskała rekomendację PMI (Project Management Institute), największej międzynarodowej organizacji zrzeszającej kierowników projektów.

Dotychczasowe zastosowania metody EVM pokazują, że można ją stosować przy kontroli realizacji różnych projektów, niezależnie od stopnia jego złożoności, jednak to właśnie przemysł budowlany był komercyjnym prekursorem EVM na rynku. Głębsza integracja EVM z praktyką zarządzania projektami uległa przyspieszeniu w latach 90-tych od momentu zatwierdzenia w 1987 roku pierwszej edycji PMBOK (The Guide to the Project Management Body of Knowledge), a następnie jej kolejnych wersji. Uproszczone elementy i komputerowe wspomaganie metody włączono m.in. do pakietów Primavera i MS Project.

Metoda EVM posiada dwie ważne zalety. Po pierwsze pozwala łączyć czasową ocenę stanu zaawansowania realizacji robót z ich zaawansowaniem finansowym na tle wartości planowanych. Po drugie, co jest chyba jeszcze ważniejsze, pozwala szacować ostateczny koszt i termin zakończenia projektu na podstawie tendencji, jakie się ujawniły w dotychczasowej realizacji obiektu. Dzięki przeprowadzonym badaniom na ponad 700 dużych amerykańskich projektach stwierdzono, że przy niespełna 15% – 20% zaawansowaniu projektu użycie metody EVM daje możliwość przewidzenia wyniku końcowego z dużą dokładnością i to niezależnie od typu monitorowanego kontraktu, programu czy usługi.

Metoda EVM posiada również swoje wady. Mimo stosunkowo prostych założeń, głównym problem jaki może zaistnieć są niezbędne do pozyskania dane, konieczne do jej zastosowania. Poprawne szacowanie zawansowania wykonania robót, szczególnie w zakresie kosztów, dostarcza niekiedy problemów metodycznych (np. w zakresie kosztów pośrednich czy rozliczenia kosztów dużej partii materiałów używanych do różnych robót). Należy pamiętać, iż cała metoda opiera się na rzetelności danych wprowadzanych do obliczeń. Do jej wad należy również możliwość krótkoterminowego manipulowania wartościami obliczanych wskaźników poprzez świadome podejmowanie niekrytycznych działań. Należy również zauważyć, że zastosowanie metody ma zazwyczaj sens tylko przy projektach trwających dłużej np. powyżej roku, gdyż dopiero wówczas w pierwszym okresie realizacji projektu może się ukształtować trwała tendencja, pozwalająca na wiarygodne szacowanie danych dotyczących zakończenia całego projektu.

Materiały do projektu

Metoda EVM i jej implementacja w MS Project 2013

do góry