Słownik terminów i skrótów związanych z procesem inwestycyjnym

AC (Actual Cost) – synonim wartości ACWP (Actual Cost of Work Performed)

ACWP (Actual Cost of Work Performed) – w metodzie EVM koszty rzeczywiste poniesione przez inwestora za wykonane prace

administracja architektoniczno – budowlana – organy administracji powiatowej lub wojewódzkiej obejmujące swym zakresem funkcje administracyjno – prawne, związane przede wszystkim z wydawaniem pozwoleń na budowę

administrowanie nieruchomością – jedna z funkcji zarządzania nieruchomością polegająca na prowadzeniu bieżących czynności związanych z obsługą nieruchomości

analiza ryzyka – działania polegające na identyfikacji i oszacowaniu prawdopodobieństwa zaistnienia niepożądanych zdarzeń oraz ich negatywnych skutków

aprobata techniczna – certyfikat udzielany przez upoważnione jednostki dla wyrobów, których właściwości użytkowe i własności techniczne zapewniają prawidłowo projektowanym i wykonywanym obiektom budowlanym, w których wyroby mają być użyte, spełnianie stawianych im wymagań

awaria – wystąpienia uszkodzenia o znacznych rozmiarach, powodujących zakłócenia w normalnej pracy i uniemożliwiających dalszą pracy obiektu przy wymaganych parametrach użytkowych

BAC (Budget at Completion) – w metodzie EVM planowany, całkowity koszt realizacji projektu

BCWP (Budgeted Cost of Work Performed) – w metodzie EVM koszty prac wykonanych określony na podstawie stanu zaawansowania w dniu raportowania i planowanego rozkładu kosztów

BCWS (Budgeted Cost of Work Scheduled) – w metodzie EVM koszty planowane wg planowanego rozkładu kosztów i planowanego zaawansowania

BIOZ – patrz plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

budowa – wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowa, rozbudowa, przebudowa, nadbudowa, rekonstrukcja, adaptacja lub modernizacja obiektu budowlanego

budowla – każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury

budynek – obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach, często podpiwniczony, uzbrojony w niezbędne do jego funkcjonowania instalacje

BZP – Biuletyn Zamówień Publicznych

cena kosztorysowa robót – wartość robót budowlanych wynikająca z kosztorysu ofertowego, powykonawczego lub zamiennego, która często stanowi podstawowy element oferty przetargowej

centralny rejestr osób posiadających uprawnienia budowlane – rejestr prowadzony przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego zawierający zestawienie osób uprawnionych do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, które uzyskały je po 14 lutego 1995 r

CPI (Cost Performace Index = BCWP/ACWP) – w metodzie EVM wskaźnik wykorzystania kosztu, oznaczający jaka część kosztów została poniesiona zgodnie z planem; CPI<1 oznacza, że koszt robót wykonanych jest większy niż planowano(źle); CPI>1 oznacza, że koszt robót wykonanych jest mniejszy niż planowano (jeśli prace wykonywane są zgodnie z planem czasowym to dobra wiadomość, jeśli nie wartość wskaźnika jest niejednoznaczna)

CPV – patrz Wspólny Słownik Zamówień

CV (Cost Variance) – w metodzie EVM wskaźnik odchylenia kosztów; CV<1 oznacza, że praca kosztowała więcej niż planowano

czynnik ryzyka (zagrożenie) – potencjalne źródło powstania zdarzenia niepożądanego, które może, ale nie musi wystąpić w przyszłości

cykl inwestycyjny – czas, jaki jest potrzeby do zrealizowania wszystkich czynności procesu inwestycyjnego poczynając od powstania pomysłu na inwestycję do przekazania jej do pełnej eksploatacji

cykl realizacji inwestycji – jest to okres czasu trwający od dnia przekazania przez inwestora placu budowy wykonawcy do dnia przeprowadzeniu rozruchu technologicznego, odbioru inwestycji przez inwestora i oddania jej do użytku lub eksploatacji

cykl życia inwestycji – obejmuje okres od sformułowania zamysłu, przez okres projektowania, wykonania i eksploatacji do czasu likwidacji inwestycji łącznie ze zlikwidowaniem skutków (np. dla środowiska) istnienia danej inwestycji

czerwona książka FIDIC – wzorcowe warunki kontraktów (zarówno międzynarodowych, jak i krajowych) dla robót inżynieryjno – budowlanych opracowane przez FIDIC na podstawie doświadczeń krajowych zachodnich, głównie brytyjskich. Szczególną cechą pierwszych wzorów warunków kontraktu FIDIC było wprowadzenie do układu Zamawiający-Wykonawca stanowiska Inżyniera, którego zadaniem było, w imieniu Zamawiającego, nadzorowanie i odbiór robót od Wykonawcy, a także bezstronne rozwiązywanie sporów między tymi dwiema stronami. Z czasem powstały kolejne wzory dokumentów i procedur dotyczących procesu inwestycyjno – budowlanego.

dane wyjściowe do kosztorysu – uzgodnione, w formie protokołu, między wykonawcą i zamawiającym dane techniczne, technologiczne i organizacyjne oraz inne niezbędne do kalkulacji kosztorysowej ustalenia dotyczące metody kalkulacji, formuły kalkulacyjnej oraz podstaw ustalenia cen jednostkowych lub jednostkowych nakładów rzeczowych i podstaw cenowych

decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia – decyzja administracyjna poprzedzona postępowaniem w sprawie oceny oddziaływania na środowisko wymagana do uzyskania np. warunków zabudowy i zagospodarowania terenu czy pozwolenia na budowę

dokumentacja budowy – pozwolenie na budowę wraz z załączonym projektem budowlanym, dziennik budowy, protokoły odbiorów częściowych i końcowych, w miarę potrzeby, rysunki i opisy służące realizacji obiektu, operaty geodezyjne, książka obmiarów, dziennik montażu

dokumentacja geologiczno-inżynierska – dokumentacja zawierająca rozpoznanie budowy geologicznej podłoża gruntowego, prognozę zjawisk i procesów geologicznych, wyniki badań gruntu i wód oraz inne elementy uwzględnione w odrębnych przepisach

dokumentacja geotechniczna – dokumentacja techniczna zawierającą szczegółowe wyniki badań geotechnicznych gruntu, określenie obliczeniowych parametrów geotechnicznych, analizy i obliczenia oraz ustalenie geotechnicznych warunków posadowienia obiektów budowlanych we wszystkich kategoriach geotechnicznych

dokumentacja powykonawcza – dokumentacja budowy z naniesionymi zmianami dokonanymi w toku wykonywania robót oraz geodezyjnymi pomiarami powykonawczymi

dostęp do drogi publicznej – bezpośredni dostęp do tej drogi albo dostęp do niej przez drogę wewnętrzną lub przez ustanowienie odpowiedniej służebności drogowej

działka budowlana – nieruchomość gruntowa lub działka gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej oraz wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej spełniają wymogi prawne realizacji obiektów budowlanych

dziennik budowy – urzędowy dokument do rejestrowania przebiegu robót budowlanych oraz zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku wykonywania robót wydawany odpłatnie przez organ, który wydał decyzję o pozwoleniu na budowę

EAC (Estimated at Completion) – w metodzie EVM szacowany ostateczny koszt projektu

Earned Value Management (EVM ) – patrz Metoda Wartości Wypracowanej

EBRD – Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (The European Bank for Reconstruction and Development)

ekspertyza geologiczno-inżynierska – dokument, w którym w zwięzłej formie przedstawia się ocenę geologiczną podłoża gruntowego, z ewentualnymi wynikami badań laboratoryjnych i terenowych

ekspertyza geotechniczna – dokument techniczny, w którym w zwięzłej formie ustala się przydatność gruntów na potrzeby budownictwa lub określa się kategorię geotechniczną obiektu budowlanego, z ewentualnymi wynikami badań laboratoryjnych i terenowych

ETC (Estimate to Complite) – w metodzie EVM prognozowany koszt pozostałych do wykonania prac

ETTC (Estimated Time at Complietion) – patrz TAC

EV (Earned Value) – synonim wartości BCWP (Budgeted Cost of Work Performed)

FEANI – (Federation of National Engineering Associations ) istniejąca od 1951 międzynarodowa federacja zrzeszająca zawodowe stowarzyszenia inżynierów, po jednym z każdego kraju, ściśle współpracuje z Komisją Europejską w sprawach dotyczących zawodu inżyniera oraz uznawania dyplomów dla celów akademickich i zawodowych; Polskim Członkiem Narodowym od września 1992r. jest Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych – FSNT NOT

FIDIC – (Fédération Internationale Des Ingénieurs-Conseils ) istniejąca od 1913 roku Międzynarodowa Federacja Inżynierów Konsultantów, uznawana przez ONZ oraz Bank Światowy i Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOR); do FIDIC może należeć z każdego kraju tylko jedno ogólnokrajowe stowarzyszenie, zrzeszające głównie niezależnych inżynierów konsultantów, a także pracowników naukowych wyższych uczelni. Polskim członkiem FIDIC jest Stowarzyszenie Inżynierów Doradców i Rzeczoznawców (SIDiR )

geotechniczne warunki posadowienia – dokument, zmierzający do określenia przydatności gruntów na potrzeby budownictwa, wykonywanych w szczególności na podstawie badań w terenie i w laboratorium

GINB – Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego – patrz Nadzór Budowlany

GRI – Generalny Realizator Inwestycji

GUNB – Główny Urząd Nadzoru Budowlanego – patrz Nadzór Budowlany

GW – Generalny Wykonawca

IBRD – Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (The International Bank for Reconstruction and Development)

inspektor nadzoru inwestorskiego – uczestnik budowlanego procesu inwestycyjnego, przedstawiciel inwestora, posiadający uprawnienia do kontroli przebiegu realizacji inwestycji i odpowiedzialny za zgodność wykonywanych prac z projektem technicznym, posiadanym zezwoleniem i wszystkimi normami sztuki inżynierskiej oraz ich jakość i terminowość

Inwestor – główny uczestnik procesu inwestycyjnego, instytucja lub osoba fizyczna, na której imię jest realizowana inwestycja i która bierze za te działania odpowiedzialność prawną; inwestor inicjuje proces inwestycyjny, czuwa przez cały czas nad jego przebiegiem oraz zapewnia niezbędne nakłady finansowe na pełny przebieg tego procesu, a po zakończeniu realizacji obiektu najczęściej przejmuje jego eksploatację

Inwestor zastępczy (IZ) – firma, której inwestor bezpośredni w drodze umowy powierzył całość lub część swoich obowiązków wynikających z prawa budowlanego

inwestycja – nakłady finansowe na tworzenie nowych, odtworzenie lub modernizację istniejących środków trwałych, bądź nowo tworzone, odtwarzane lub modernizowane obiekty inżynierskie

Inżynier Kontraktu (IK) – zespół ekspertów (specjalistyczna firma), zarządzają na podstawie zawartej umowy z Inwestorem całym procesem budowlanym, nie angażując się jednak bezpośrednio w wykonawstwo

IZ – patrz inwestor zastępczy

Izba Budowlana – organ samorządu zawodowego inżynierów budownictwa

jednostkowe nakłady rzeczowe – nakłady rzeczowe czynników produkcji: robocizny, materiałów oraz pracy sprzętu i środków transportu technologicznego, ujęte w katalogach lub ustalone na podstawie analizy indywidualnej

kataster nieruchomości – urzędowy, sformalizowany system rejestrowania nieruchomości, który zapewnia bezpieczeństwo własności gruntów, inwestycji, a także innych prywatnych i publicznych praw do nieruchomości

katastrofa budowlana – niezamierzone, gwałtowne zniszczenie obiektu budowlanego lub jego części, a także konstrukcyjnych elementów rusztowań, elementów urządzeń formujących, ścianek szczelnych i obudowy wykopów

kierowanie procesem inwestycyjnym – proces planowania, organizowania, koordynowania i kontroli wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego mający na celu poprawne zrealizowanie i eksploatowanie planowanego obiektu budowlanego

kierownik budowy – (lub kierownik robót) uczestnik procesu inwestycyjnego, bezpośredni przedstawiciel wykonawcy, osoba posiadająca szeroki zakres obowiązków i uprawnień, kierująca (zarządzająca) procesem realizacji budowy lub wykonywania robót budowlanych i ponosząca za to odpowiedzialność prawną i zawodową

KNNR – Kosztorysowe Normy Nakładów Rzeczowych

KNP – Katalog Norm Pracy

KNR – Katalog Nakładów Rzeczowych

KOB (Książka Obiektu Budowlanego) – dokument użytkowanego obiektu budowlanego, który odzwierciedla „historię” obiektu podczas całego okresu jego użytkowania

komunikacja ryzyka – proces przekazywania informacji pomiędzy wszystkimi uczestnikami procesu inwestycyjnego, których dotyczą zagadnienia związane z ryzykiem planowania przedsięwzięcia. Komunikacja ryzyka pozwala kontrolować i monitorować na bieżąco przebieg zdarzeń oraz wpływać na końcowe decyzje związane z przeciwdziałaniem zdarzeniom niepożądanym, a także wyciągać wnioski na przyszłość. Daje także możliwość korekty pominiętych bądź niezauważonych we wcześniejszych fazach błędów oraz dostrzeżenia nowych „punktów zapalnych”

kontrola techniczna utrzymania obiektów budowlanych – przeprowadzanie okresowych, obowiązkowych kontroli stanu technicznego i estetycznego obiektu

koszty bezpośrednie – składniki wartości kosztorysowej, uwzględniające koszty robocizny, materiałów oraz pracy sprzętu i środków transportu technologicznego

koszty pośrednie – składnik wartości kosztorysowej, uwzględniający nieujęte w kosztach bezpośrednich koszty wykonania obiektu budowlanego w szczególności koszty ogólne budowy i koszty zarządu przedsiębiorstwa

krajowy wykaz zakwestionowanych wyrobów budowlanych – baza danych prowadzona przez Centralny Urząd Nadzoru Budowlanego, umożliwiająca identyfikację zakwestionowanych wyrobów budowlanych podlegających oznakowaniu znakiem budowlanym „B”, niezgodnych z wymaganiami ustawy o wyrobach budowlanych

KRS – Krajowy Rejestr Sądowy

kryteria techniczne – zestaw wymagań stawianych w stosunku do określonych wyrobów, wybranych odpowiednio z właściwych przedmiotowo Polskich Norm lub aprobat technicznych, ustalający konieczny i wystarczający zakres i poziom właściwości użytkowych i własności technicznych wyrobów, zapewniających spełnienie wymagań podstawowych przez obiekty budowlane, dla których wyroby są przeznaczone

książka praktyk – zarejestrowana i opieczętowana przez organ Izby Budowlanej książka, służąca do dokumentowania zdobytej praktyki, wymaganej do ubiegania się o uprawnienia budowlane

KSNR – Katalog Scalonych Nakładów Rzeczowych

menager projektu – system realizacji przedsięwzięć budowlanych, w którym inwestor zleca na podstawie zawartej umowy firmie specjalistycznej całość lub część swoich obowiązków w zakresie przygotowania, planowania i koordynowania robót budowlanych

metoda wartości wypracowanej – metoda służąca do kontroli realizacji budżetu projektu; zgodnie z jej założeniami ocena realizacji powinna być prowadzona na podstawie porównania kosztów planowanych z faktycznie poniesionymi na tle faktycznego rzeczowego zaawansowania projektu; pozwala prognozować koszt realizacji całego projektu na podstawie danych o jego aktualnym stanie zaawansowania – rzeczowym i finansowym

miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (MPZP) – patrz plan zagospodarowania przestrzennego

modernizacja obiektu budowlanego – unowocześnienie, uwspółcześnienie lub trwałe ulepszenie istniejącego budynku lub lokalu w celu zwiększenia jego wartości użytkowej; działanie techniczne poprawiające standard techniczny i użytkowy budynku i/lub instalacji

nadzór autorski – zlecony przez inwestora nadzór projektanta, będącego autorem projektu realizowanego obiektu budowlanego, w trakcie wykonywania prac budowlanych i odbiorów polegający na stwierdzaniu zgodności realizacji z projektem i wyjaśnianiu wątpliwości dotyczących projektu i zawartych w nim rozwiązań

nadzór budowlany – centralny organ administracji rządowej reprezentowany przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego (GINB) i podległych mu wojewódzkich (WINB) i powiatowych (PINB) inspektorów nadzoru budowlanego, uprawniony między innymi do kontrolowania wszystkich uczestników budowlanego procesu inwestycyjnego w zakresie wypełniania nałożonych na nich prawem obowiązków w tym zakresie

nadzór inwestorski – sprawowanie przez przedstawiciela inwestora (inspektora nadzoru inwestorskiego) kontroli zgodności realizacji budowy z projektem, pozwoleniem na budowę, określonymi przepisami, obowiązującymi normami i zasadami technicznymi, sprawdzanie i odbiór robót budowlanych, potwierdzanie faktycznie wykonanych robót, a także kontrolowanie rozliczeń budowy

nadzór prac – zlecony przez inwestora nadzór autorski, realizowany przez innego projektanta bez wiedzy i zgody autora projektu realizowanego obiektu budowlanego

nakłady rzeczowe – patrz jednostkowe nakłady rzeczowe

obiekt budowlany – budowla, budynek lub obiekt małej architektury

obiekt małej architektury – niewielki obiekt, a w szczególności: kultu religijnego, obiekt architektury ogrodowej, lub służący rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku

obmiar robót – opracowanie sporządzone po wykonaniu robót na podstawie księgi obmiaru, obejmujące między innymi: kody CPV wydzielonych grup robót (działów), szczegółowe zestawienie wykonanych robót w kolejności technologicznej ich wykonania, opis oraz obliczenie i podanie ilości ustalonych jednostek obmiarowych

obszar oddziaływania obiektu – teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie szczegółowych przepisów, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu tego terenu

obszar „Natura 2000” – europejska sieć ekologiczna obszarów o szczególnych walorach przyrodniczych, wprowadzana we wszystkich krajach Unii Europejskiej i podlegająca szczególnej ochronie w zakresie lokalizacji inwestycji mogących oddziaływać na te i przyległe obszary

ocena ryzyka – część pełnej analizy ryzyka, w czasie której powstaje ranking zdarzeń niepożądanych mający na celu określenie częstotliwości i wielkości ewentualnie spowodowanych strat

odbiór – ustaleniu i potwierdzenie w formie pisemnego protokołu zgodności inwestycji (lub jej fragmentu) z prawem, projektem i sztuką budowlaną

OOŚ – procedura oceny oddziaływania na środowisko obiektu budowlanego

operat geodezyjny – dokument, który zawiera wyniki kontroli parametrów przyjętych przez projektantów, wyniki kontroli prac budowlanych, wyniki pomiarów o charakterze inwentaryzacyjnym dla sprawdzenia odchyłek wykonanych prac budowlanych od projektu

oświadczenia kierownika budowy o zgodności obiektu z projektem – jeden z dokumentów wymaganych w zawiadomieniu o zakończeniu budowy

PB – ustawa Prawo budowlane

PC (Planned Cost) – synonim wartości BCWS (Budgeted Cost of Work Scheduled)

PINB – Powiatowy Inspektor Nadzoru Inwestorskiego – patrz nadzór budowlany

plac budowy – wydzielone, i najczęściej ogrodzone miejsce, przeznaczone do prowadzenia prac budowlanych; do placu budowy przynależą niezbędne powierzchnie dodatkowe, zajęte przez magazyny, warsztaty, drogi dojazdowe, podłączenia wody i energii itp., które są niezbędne na budowie

plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (plan BIOZ) – dokument, zawierający informacje dotyczące przewidywanych zagrożeń występujących podczas realizacji robót budowlanych, określające skalę i rodzaje zagrożeń oraz miejsce i czas ich wystąpienia jak również wskazujący środki techniczne i organizacyjne, pozwalające zapobiegać niebezpieczeństwom wynikającym z wykonywania robót budowlanych

plan zagospodarowania przestrzennego – dokument ustanawiany przez właściwy organ samorządu terytorialnego lub administracji rządowej, określający ład przestrzenny i zasady kształtowania polityki przestrzennej na określonym terenie i będący podstawą do wydawania pozwoleń na budowę

podstawy sporządzania kosztorysu – dokumenty techniczne, finansowe, katalogi, cenniki itp. służące do opracowania kosztorysu

Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych (PKOB) – usystematyzowany wykaz obiektów budowlanych, rozumianych jako produkty finalne działalności budowlanej, opracowany na podstawie europejskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych; klasyfikacja ustala symbole, nazwy i zakres poszczególnych grupowań klasyfikacyjnych

POŚ – ustawa Prawo ochrony środowiska

pozwolenie na budowę – decyzja administracyjna zezwalająca na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa

pozwolenia na użytkowanie obiektu – dokument, uzyskiwany przez inwestora na zakończenie robót budowlanych w przypadkach określonych odrębnymi przepisami, potwierdzający przeprowadzenie przez właściwe organy obowiązkowej kontroli budowy w celu stwierdzenia prowadzenia jej zgodnie z ustaleniami i warunkami określonymi w pozwoleniu na budowę i dopuszczający obiekt do eksploatacji

PPP – (Partnerstwo Publiczno-Prywatne) jeden z usankcjonowanych prawem sposobów finansowania inwestycji publicznych oparty na umowie o współpracy podmiotu publicznego i partnera prywatnego, służący realizacji zadania publicznego, w ramach której partner prywatny w całości albo w części poniesie nakłady na wykonanie przedsięwzięcia będącego przedmiotem współpracy lub zapewni ich poniesienie przez osoby trzecie

praktyka zawodowa – staż zawodowy, wykonany na budowie i/lub w biurze projektów pod nadzorem osób do tego uprawnionych, potwierdzony wpisami w dzienniku praktyk wymagany przy ubieganiu się o uprawnienia budowlane

prawo budowlane – zbiór przepisów w formie ustawy normujących działalność obejmującą sprawy projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych oraz określających zasady działania organów administracji publicznej w tych dziedzinach

prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane – tytuł prawny wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robót budowlanych

proces budowlany – zespół określonych działań technologicznych powiązanych ze sobą organizacyjnie, dokonywanych bezpośrednio na placu budowy lub poza nim, mających na celu wytworzenie wymaganych budowli spełniających sprecyzowane warunki techniczne i/lub użytkowe

proces inwestycyjny – ciąg skoordynowanych czynności o charakterze technicznym, prawnym, technologicznym, organizacyjnym, finansowym itp. prowadzących do realizacji i eksploatacji planowanej inwestycji budowlanej w określonym czasie oraz przy ograniczonych zasobach finansowych

program funkcjonalno-użytkowy – dokumentacja, zawierająca opis wymagań zamawiającego w stosunku do przedmiotu zamówienia i służąca do ustalenia planowanych kosztów prac projektowych i robót budowlanych, przygotowania oferty szczególnie w zakresie obliczenia ceny oferty oraz wykonania prac projektowych

projekt architektoniczno – budowlany – dokumentacja, służąca do opisu przedmiotu zamówienia na wykonanie robót budowlanych, dla których jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę

projekt budowlany – dokumentacja, będąca podstawą do wydania pozwolenia na budowę i składająca się m. in. z projektu zagospodarowania działki lub terenu, projektu architektoniczno – budowlanego, oświadczeń o możliwości dostarczenia do obiektu i /lub odbiorze z niego właściwych mediów (gaz, energia, woda, ścieki itp.), połączenia z drogą publiczną, wynikami badań geologiczno – inżynierskich i geotechnicznych itp.

projekt zagospodarowania działki lub terenu – dokumentacja, sporządzona na aktualnej mapie i obejmująca: określenie granic działki lub terenu, usytuowanie, obrys i układy istniejących i projektowanych obiektów budowlanych, sieci uzbrojenia terenu, sposób odprowadzania lub oczyszczania ścieków, układ komunikacyjny i układ zieleni, ze wskazaniem charakterystycznych elementów, wymiarów, rzędnych i wzajemnych odległości obiektów, w nawiązaniu do istniejącej i projektowanej zabudowy terenów sąsiednich

projektant – jeden z głównych uczestników procesu inwestycyjnego odpowiedzialny za opracowanie projektu budowlanego, uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych oraz sprawowanie nadzoru autorskiego

przebudowa – wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji

przedmiar robót – opracowanie sporządzone przed wykonaniem robót na podstawie dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót obejmujące między innymi: kody CPV wydzielonych grup robót (działów), szczegółowe zestawienie planowanych robót w kolejności technologicznej ich wykonania, opis, obliczenie i podanie ilości ustalonych jednostek przedmiarowych

przedsięwzięcie budowlane – proces przygotowania i realizacji budowy, przebudowy, montażu, remontu lub rozbiórki obiektu budowlanego w konkretnym miejscu, czasie, otoczeniu systemowym i środowisku naturalnym

przedsięwzięcie inwestycyjne – planowane zadanie inwestycyjne w wymiarze rzeczowo – finansowym w znaczeniu całościowym

przetarg publiczny – procedura udzielania zamówień publicznych prowadząca do zawarcia umowy pomiędzy zamawiającym a wykonawcą, których przedmiotem są roboty budowlane, dostawy lub usługi opłacane ze środków publicznych w całości lub w części

PV (Planned Value) – synonim wartości BCWS (Budgeted Cost of Work Scheduled)

raport o oddziaływaniu inwestycji na środowisko – dokument, opracowany w wyniku przeprowadzenia pełnej procedury ceny oddziaływania obiektu budowlanego na środowisko (OOŚ)

remont – wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji

renowacja – odnowienie lub odświeżenie elementów obiektu budowlanego lub całego obiektu

roboty budowlane – wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie, modernizacji, rekonstrukcji lub rozbiórce obiektu budowlanego

ryzyko – możliwość wystąpienia poprzez nasze działanie, zaniechanie lub siły natury przewidywalnego w określonym czasie, negatywnego w skutkach niepożądanego zdarzenia losowego, którego efekt i prawdopodobieństwo wystąpienia jesteśmy w stanie oszacować

rzeczoznawca budowlany – osoba, która zdobyła specjalne uprawnienia wymagające między innymi posiadania uprawnień budowlanych bez ograniczeń, co najmniej 10 lat praktyki w zakresie objętym rzeczoznawstwem i znaczący dorobek praktyczny w zakresie objętym rzeczoznawstwem

samodzielne funkcje techniczne – działalność związana z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych wymagająca posiadania uprawnień budowlanych

samorząd zawodowy – izby architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów, posiadające osobowość prawną i realizujące zadania statutowe dotyczące m.in.: sprawowania nadzoru nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu przez członków izb, reprezentowania i ochrona interesów zawodowych swoich członków, ustalanie zasad etyki zawodowej i nadzór nad jej przestrzeganiem, nadawania i pozbawianie uprawnień budowlanych, opiniowania minimalnych wymagań programowych w zakresie kształcenia zawodowego architektów, inżynierów budownictwa lub urbanistów, itp.

samowola budowlana – wykonywanie lub wykonanie obiektu budowlanego lub jego części, bez wymaganego pozwolenia na budowę lub zgłoszenia, bądź też pomimo wniesienia sprzeciwu przez właściwy organ; każde działanie niezgodne z ustawą Prawo Budowlane

specyfikacja istotnych warunków zamówienia (SIWZ) – fragment dokumentacji przetargowej, w której zamawiający w jasny, wyczerpujący i poprawny pod katem wymagań formalno-prawnych sposób wskazuje warunki, które powinien spełnić wykonawca zamówienia, aby jego oferta mogła zostać uznana za najkorzystniejszą

specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót ( STWiOR ) – fragment dokumentacji projektowej zawierający w szczególności zbiory wymagań, które są niezbędne do określenia standardu i jakości wykonania robót, w zakresie sposobu wykonania robót budowlanych, właściwości wyrobów budowlanych oraz oceny prawidłowości wykonania poszczególnych robót

SPI (Schedule Performance Index) – w metodzie EVM wskaźnik wykonania harmonogramu w funkcji czasu, mniejszy od 100 % oznacza opóźnienie

SPP – struktura podziału pracy

studium wykonalności (SW) – dokumentacja sporządzana na etapie programowania (planowania) przyszłej inwestycji, uwzględniająca uwarunkowania techniczne, ekonomiczne, finansowe oraz związane ze środowiskiem naturalnym i strukturą organizacyjna inwestora i dostarczająca wszelkich danych niezbędnych do podjęcia decyzji o ewentualnym kontynuowaniu lub zaprzestaniu działań inwestycyjnych, dotyczących planowanej inwestycji

SV (Scheduled Variance) – w metodzie EVM wskaźnik odchylenia od harmonogramu w funkcji kosztów, wartość ujemna oznacza opóźnienie wyrażone przez kwotę niewykorzystanego budżetu

system gospodarczy realizacji inwestycji – patrz wykonawstwo własne

ŚMKRB – Środowiskowe metody kosztorysowania robót budowlanych

ŚZWPP – Środowiskowe zasady wycen prac projektowych

tabela wartości elementów scalonych – fragment dokumentacji kosztorysowej zawierający zbiorcze zestawienie kosztów bezpośrednich i pośrednich w poszczególnych działach i całym kosztorysie

TAC (Time at Complietion) – w metodzie EVM szacowany czas realizacji całego projektu

TCPI (To Complete Performance Index) – w metodzie EVM wymagany wskaźnik wykonania kosztów

teren budowy – przestrzeń, w której prowadzone są roboty budowlane wraz z przestrzenią zajmowaną przez urządzenia zaplecza budowy

teren zamknięty – teren lub obiekt budowlany dostępny wyłącznie dla osób uprawnionych ze względu na obronność lub bezpieczeństwo państwa i będący w dyspozycji resoru obrony narodowej, spraw wewnętrznych lub zagranicznych

tymczasowy obiekt budowlany – obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem

uczestnicy budowlanego procesu inwestycyjnego – inwestor, inspektor nadzoru inwestorskiego, projektant, kierownik budowy lub kierownik robót

ULICP – decyzja ustalająca lokalizację inwestycji celu publicznego

uprawnienia budowlane – uprawnienia nadawane przez organ samorządu zawodowego wymagane do sprawowania samodzielnych funkcji technicznych

UPZP – Ustawa Prawo zamówień publicznych

urządzenia budowlane – urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak np. przyłącza czy urządzenia instalacyjne oraz przejazdy, ogrodzenia, place postojowe, place pod śmietniki, itp.

UZP – Urząd Zamówień Publicznych

utrzymanie obiektu – zbiór działań związanych z kierowaniem utrzymaniem i zachowaniem lub odtworzeniem zdolności wypełniania przez obiekt wymaganych funkcji, włacznie z koniecznym dostosowaniem do zmian warunków zewnętrznych

użytkowanie obiektu – zbiór działań związanych z kierowaniem procesem użytkowania i wypełniania przez obiekt wymaganych funkcji, czyli wykorzystania obiektu zgodnie z przeznaczeniem

VAC (Variance at Completion) – w metodzie EVM wskaźnik odchylenia budżetu

wartość kosztorysowa robót – wartość robót budowlanych wynikająca z kosztorysu inwestorskiego, która stanowi podstawę określenia wartości zamówienia

warunki techniczne użytkowania obiektów budowlanych – warunki techniczne, jakim powinien odpowiadać obiekt budowlany i jego usytuowanie oraz sposób jego użytkowania szczególnie ze względu na jego bezpieczeństwo, ochronę środowiska i możliwość utrzymania właściwego stanu technicznego

WBS – Work Breakdown Structure patrz SPP

WINB – Wojewódzki Inspektor Nadzoru Inwestorskiego – patrz Nadzór Budowlany

WKI – wartość kosztorysowa inwestycji

właściwy organ – organ administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego, stosowny do ich kompetencji

Wspólny Słownik Zamówień – wprowadzony przez Komisję Europejską słownik (CPV) zawierający numeryczne kody oraz opisy produktów i usług, w tym także robót budowlanych, ułatwiający wyszukiwanie i przetwarzanie statystyczne ogłoszeń o zamówieniach publicznych

wstrzymanie robót budowlanych – decyzja administracyjna wydawana w przypadku wykonywania robót budowlanych bez wymaganego pozwolenia lub zgłoszenia, przebiegających w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź zagrożenie środowiska lub prowadzonych w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu bądź w stosownych przepisach

wykonawca – osoba fizyczna lub przedsiębiorstwo, wykonujące roboty budowlane na podstawie zawartej umowy z inwestorem, reprezentowane na budowie przez kierownika budowy (kierownika robót)

wykonawstwo własne – system realizacji przedsięwzięć budowlanych, zwykle dotyczy małych obiektów, w którym inwestor realizuje cały proces inwestycyjny (łącznie z wykonaniem robót budowlanych) we własnym zakresie

wyłączenie obiektu z użytkowania – decyzja administracyjna nakazująca właścicielowi lub zarządcy obiektu budowlanego opróżnienie bądź wyłączenie w określonym terminie całości lub części budynku z użytkowania

wyroby budowlane – wyroby krajowe i zagraniczne wytwarzane w celu wbudowania, zainstalowania, wmontowania lub zastosowania w obiektach budowlanych

WZiZT warunki zabudowy i zagospodarowania terenu – dokument, który w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określa warunki zabudowy i zagospodarowania terenu

wznowienie robót budowlanych – decyzja administracyjna dopuszczająca wznowienie robót budowlanych w następstwie doprowadzenie tych robót do stanu zgodnego z prawem i przedłożenia wymaganych dokumentów

zadanie inwestycyjne – części składowe przedsięwzięcia; poszczególne zadania powinny być tak wyodrębnione z przedsięwzięcia, aby można je było objąć jednym projektem a z chwilą ich ukończenia można było rozpocząć ich eksploatację zgodnie z docelowym przeznaczeniem

zagrożenie – patrz czynnik ryzyka

zakończenie budowy – zawiadomieniu właściwego organu administracji architektoniczno – budowlanej o zakończeniu budowy obiektu budowlanego i zamiarze przystąpienia do jego użytkowania

założenia wyjściowe do kosztorysowania – ustalone przez zamawiającego dane techniczne, technologiczne i organizacyjne nieokreślone w dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych, a mające wpływ na wysokość ceny kosztorysowej, oraz ustalone przez zamawiającego wymagania dotyczące metod i podstaw opracowania kosztorysu, w szczególności w zakresie formuły kalkulacyjnej oraz podstaw ustalania cen jednostkowych lub jednostkowych nakładów rzeczowych i podstaw cenowych

zamówienia publiczne – odpłatne umowy zawierane pomiędzy zamawiającym a wykonawcą, których przedmiotem są roboty budowlane, dostawy lub usługi opłacane ze środków publicznych w całości lub w części

zarządzanie nieruchomością – działalność zawodowa, prowadzona na rzecz osób trzecich przez osoby posiadające licencję zarządcy nieruchomości, polegająca na odpłatnym prowadzeniu i nadzorowaniu bieżącej obsługi nieruchomości, planowaniu krótko- i długo-okresowych celów i sposobów ich realizacji w odniesieniu do zachowania nieruchomości w stanie nie pogorszonym i ich rozwoju oraz doradztwie w zakresie zarządzenia nieruchomością

zarządzanie ryzykiem – elementem analizy ryzyka, polegający na określeniu i wykonaniu działań mających na celu zapobieganie, kontrolowanie i ograniczanie skutków zdarzeń niepożądanych

zawiadomienie o zamiarze rozpoczęcia robót budowlanych – pisemne powiadomienie właściwego organu administracji architektoniczno – budowlanej i projektanta sprawującego nadzór autorski o zamiarze rozpoczęcia robót budowlanych na co najmniej siedem dni przed ich planowanym rozpoczęciem

zdarzenie niepożądane – wymierna formą zrealizowania się jednego lub kilku czynników ryzyka, skutkujące nieosiągnięciem w pełni lub wcale zamierzonego celu, a więc powodujące jakąś stratę

zgłoszenie prowadzenie robót budowlanych – pisemne powiadomienie właściwego organu administracji architektoniczno – budowlanej o planowanym terminie rozpoczęcia robót budowlanych, na które nie jest wymagane uzyskanie pozwolenie na budowę; w zgłoszeniu należy podać rodzaj, zakres i sposób wykonywania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia

zmiana sposobu użytkowania obiektu – podjęcie bądź zaniechanie w obiekcie budowlanym lub jego części działalności zmieniającej warunki: bezpieczeństwa pożarowego, powodziowego, pracy, zdrowotne, higieniczno-sanitarne, ochrony środowiska bądź wielkość lub układ obciążeń

ZUDP – Zespoł Uzgadniania Dokumentacji Projektowej czyli organ, który nadzoruje przebieg sieci uzbrojenia na danym terenie administracyjnym

żółta książka FIDIC – opracowane przez FIDIC wzorcowe warunki kontraktu na urządzenia i budowę z projektowaniem urządzeń elektrycznych i mechanicznych oraz dla robót budowlanych i inżynieryjnych projektowanych przez wykonawcę; dotyczą większych lub bardziej złożonych przedsięwzięć, w których większość prac projektowych ma opracować Wykonawca.